(Του εν αγίοις πατρός ημών Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του Παλαμά)

Οι πατέρες της Εκκλησίας χαρακτήρισαν τη νηστεία ως ουσία της προσευχής, λέγοντας ότι “πρώτη ύλη της προσευχής είναι η πείνα”. Ο Μωϋσής κρατώντας πολυήμερη νηστεία βλέπει τον Θεό κατά πρόσωπο και μιλά μαζί Του, όπως κάποιος  μιλά σε ένα φίλο του. Με τη νηστεία ο προφήτης Ηλίας παίρνει δύναμη να χρίσει αντί αυτού προφήτη και να του χαρίσει διπλή τη χάρη που κατείχε ο ίδιος. Αξιώθηκε να υψωθεί από τη γη προτυπώνοντας καθαρά την Ανάληψη του Χριστού από τη γη στον ουρανό. Ο ίδιος ο Χριστός, νηστεύοντας στην έρημο, νίκησε τον κοινό πειραστή και διέλυσε τη δύναμή του εναντίον των ανθρώπων και γκρέμισε την τυραννία του, ελευθερώνοντας τον άνθρωπο.

Το αντίθετο της νηστείας, δηλαδή η απληστία και η ακρασία, δεν είναι μόνο αιτία της αμαρτίας αλλά και της ασέβειας. Όταν ο άνθρωπος τρέφεται χωρίς μέτρο, εμποδίζει από την ψυχή του την κατά Θεόν λύπη για τις αμαρτίες του και την κατάνυξη, η οποία οδηγεί στη σταθερή μετάνοια για τη σωτηρία μας. Χωρίς συντετριμμένη καρδιά δεν είναι δυνατόν να μετανοήσει κανείς πραγματικά. Συντρίβει πραγματικά την καρδιά και την βοηθεί να πενθεί τις αμαρτίες της η μείωση της τροφής και του ύπνου και η κάθαρση των αισθήσεων.

Στον καιρό της νηστείας και της προσευχής ας αφήσουμε από την ψυχή μας, αν πράγματι έχουμε ή νομίζουμε ότι έχουμε κάτι εναντίον κάποιου. Ας δοθούμε όλοι στην αγάπη. Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον. Ας φτάσουμε στην έξαρση της αγάπης και της αγαθοεργίας μιλώντας ο ένας υπέρ του άλλου. Ας σκεφτόμαστε μέσα μας μόνο τα καλά ενώπιον του Θεού και των ανθρώπων. Έτσι η νηστεία μας θα είναι άψογη και άξια επαίνου από τον Θεό, και τα αιτήματά μας στον καιρό της νηστείας θα είναι ευπρόσδεκτα.